زمانی که اولین کامپیوترها وارد زندگی ما انسان‌ها شدند، کمتر کسی تصور می‌کرد روزی به جایگاهی برسند که تداوم زندگی بدون آنها غیرممکن باشد. اما وجود ابررایانه‌های جهان از جمله سامیت که از سریعترین آنها به شمار می‌رود، امروز به واقعیت تبدیل شده و باورها و تصورات قدیمی را تغییر داده‌اند.
امروزه کامپیوترها از دستکاه‌های حجیم و با توان پردازشی کم، به سیستم‌هایی پیشرفته و با قدرت محاسباتی خیره‌کننده تبدیل شده‌اند و می‌توانند حجم زیادی از اطلاعات را ظرف چند ثانیه مورد پردازش و تجزیه و تحلیل قرار دهند.
در حقیقت، بسیاری از ابعاد زندگی بشر، به دستگاه‌هایی پیشرفته‌ای به نام ابررایانه‌ها گره خورده است. سیستم‌هایی که بصورت روزانه مسیر تکامل و ترقی را در پیش گرفته‌اند و هم اکنون بسیاری از کشورهای جهان از ظرفیت این ابررایانه ها برای پیشبرد اهداف خود بهره می‌گیرند.
اما در ماه ژوئن 2018 بود که شاهد تولد ابررایانه ای به نام سامیت (Summit) بودیم. دستاوردی که حاصل تلاش مهندسان شرکت IBM بوده و توانست در آن زمان، خود را بالاتر از ابررایانه های چینی، به عنوان قوی‌ترین و سریعترین ابررایانه جهان معرفی کند.
قدرت پردازشی سامیت برابر با 200 پتافلاپس عنوان شده که اگر بخواهیم به طور ساده‌تر بیان کنیم، قادر است 200 هزار تریلیون محاسبه را در هر ثانیه انجام دهد. بد نیست بدانید که ابررایانه چینی TaihuLight از توان 93 پتافلاپسی برخوردار است.
این ابررایانه 200 میلیون دلاری در دل خود 4608 سرور محاسباتی متشکل از 9216 پردازنده IBM Power9 به همراه 27648 پردازنده گرافیکی انویدیا تسلا V1000 را جای داده است. ابررایانه سامیت به نسبت دیگر سیستم‌های مشابه، از مصرف انرژی کمتری برخوردار است و برق مصرفی آن تنها 13 مگاوات است. این در حالیست که میزان برق مصرفی TaihuLight، برابر با 15 مگاوات عنوان شده است.
این ابررایانه در آزمایشگاه ملی Oak Ridge که در ایالت تنسی آمریکا واقع شده مورد استفاده قرار خواهد گرفت. جایی که از ابررایانه تایتان که زمانی به عنوان سریعترین ابررایانه جهان شناخته می‌شد، میزبانی می‌کند.
وزن سامیت حدود 340 تن عنوان شده و مساحت آن نیز به 520 متر مربع می‌رسد که تقریبا برابر با اندازه یک هواپیما است. اندازه این ابررایانه در نوع خود بسیار بزرگ است و اگر بخواهیم به طور دقیق‌تر بگوییم، دو زمین تنیس را پُر خواهد کرد.
ابررایانه سامیت این امکان را برای محققان فراهم می کند تا با بهره‌گیری از فناوری یادگیری ماشینی بکار رفته در دل آن، محاسبات مربوط به حوزه‌هایی همچون فیزیک و یا موارد مربوط به سلامت انسان‌ها را با سرعت و دقت بالایی انجام دهند. گفته می‌شود که تاکنون در هیچ سیستمی به این اندازه از ظرفیت‌های فناوری هوش مصنوعی استفاده نشده است.
بذ اساس گفته شرکت IBM، سیستم بکار رفته در این ابررایانه از طریق 297 کیلومتر کابل فیبرنوری با یکدیگر در ارتباط‌اند و قادر است 250 پتابایت اطلاعات را در خود ذخیره کند. برای درک بهتر این حجم باید گفت که این مقدار برابر با 74 سال ویدیوی اچ‌دی است.
مهندسان IBM برای جلوگیری از گرم شدن این ابررایانه، از چهار هزار گالن آب که هر دقیقه و از طریق لوله‌های تعبیه‌شده به دل سیستم تزریق می‌شود استفاده می‌کنند. در واقع این روش منجر به کاهش 13 مگاوات گرما از سیستم خواهد شد.
به گفته محققان، سریعترین ابررایانه جهان یعنی سامیت نقش تعیین کننده‌ای را در بررسی و مقابله با یکی از بزرگ‌ترین مشکلات بشریت یعنی تغییراتی اقلیمی ایفا خواهد کرد. این ابررایانه می‌تواند به دانشمندان در درک بهتر الگوهای آب و هوایی در آینده کمک‌های بسیاری کند. به بیان دیگر، این سیستم، یکی از بزرگ‌ترین چالش‌هایی را که دانشمندان در خواندن اطلاعات حاصل از بررسی‌های چندساله خود با آن مواجه‌اند، رفع می کند.
منبع: آی تی ایران - مرتضی یعقوبی
